Wat is het toch, dat hardnekkige bagatelliseren of zelfs ontkennen van de holocaust?
27 januari, de Internationale Holocaustherdenkingsdag. 25 februari, de herdenking van de Februaristaking. Begonnen in Amsterdam, 1941, onder andere als protest tegen de Jodenvervolging.
Deze herdenkingen bepalen ons elk jaar weer bij de misschien wel meest verschrikkelijke gebeurtenis ooit door mensen teweeggebracht. Maar we willen het niet altijd horen. En ook op scholen zijn er leerlingen die het bagatelliseren, die er niet van willen weten, – van de Jodenvervolging, van de holocaust, van het immer voortwoekerende antisemitisme.
In 1988, mijn laatste jaar als predikant in Huizen Nh, zijn mijn man en ik als begeleiders met een groep jongeren op reis geweest naar onze partnergemeente Bielsko-Biala in Polen. En een van de onderdelen van die reis was een bezoek aan het concentratiekamp Auschwitz. Ik herinner mij nog onze jongelui daar. Ze werden al stiller en stiller. Velen konden hun tranen niet bedwingen. De concrete bewijzen van de Jodenjacht die daar eindigde met de totale vernietiging. De koffers met de plaatsnamen van vertrek, zoals Amsterdam. De afgeknipte haren. Achter glas tentoongesteld.
Er zijn wat tranen gevallen bij onze scholieren. En we hebben ze vastgepakt, ze omarmd. Er waren en er zijn geen woorden voor.
En dan denk ik: er is maar één remedie tegen holocaustontkenning. En wel: ga met ze op reis naar een van die vele kampen uit de Tweede Wereldoorlog. Er zijn er genoeg….
Vele jaren later maakte ik een reis naar Berlijn. En daarbij bezochten we ook de villa bij de Wannsee. Daar is op 20 januari 1941 geconfereerd over de Endlösung, de definitieve oplossing van het Jodenvraagstuk. Het gifgas Zyklon B.
Daar is het dus besloten. En uitgevoerd in de vernietigingskampen.
Er past geen ontkenning meer. Geen wegkijken. En voor wie het nog steeds niet gelooft, of het als complottheorie afdoet: breng een – verplicht bezoek – aan zo’n dependance van de hel.
En dwars daartegenin, tegelijkertijd zeggen we: “‘Am Jisrael Chai!” Het volk Israël leeft! Het is een Godswonder.
Ineke Thurkow