Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar)
Meestal valt dit eind september, begin oktober. Joods Nieuwjaar is enigszins te vergelijken met het gewone nieuwjaar. Weken tevoren stuurt men elkaar al kaarten met goede wensen voor het komende jaar, onder andere de wens dat hij of zij ingeschreven moge worden in “het boek van het leven” en dat het een goed en zoet jaar moge worden. Evenals andere joodse feesten begint Rosj Hasjana de avond tevoren als de zon is ondergegaan. Men gaat naar de synagoge en na afloop van de dienst gebruikt men de maaltijd thuis, meestal met gasten.
Betekenis
Toch heeft Rosj Hasjana niet helemaal dezelfde betekenis als het gewone nieuwjaar. De religieuze viering staat vooral in het teken van een periode van geestelijke verdieping. Dus geen feest met vuurwerk. Gebruiken en symbolen maken Rosj Hasjana tot een feest met een dubbele betekenis: van vreugde en van nederigheid, inkeer. Dit komt vooral tot uiting in de gebeden en de soms vrolijke, soms ingehouden en zwaarmoedige melodieën in de synagoge. In huiselijke kring wordt geen langwerpige galle (brood), maar een ronde gebruikt. Rond is het symbool van de voortdurende kringloop van jaren en seizoenen. Ook de levenscyclus wordt door deze cirkelvorm uitgebeeld.
Enkele recepten:
Appel-abrikozenschotel
75 g gedroogde abrikozen 1 zakje vanillesuiker
6-8 appels (bv. Elstar) beetje kaneel
2 theelepel citroensap 3 eetl. heel fijn gemalen amandelen
50 g suiker 4 eetl. gesmolten boter
– Giet kokend water over de abrikozen en laat ze een uur staan. Afgieten en wat kleiner snijden.
– Appels schillen, in vieren snijden, het klokhuis eruit en in schijfjes snijden. Leg ze in een schaal en doe er het citroensap en een eetlepel suiker bij. Meng dit voorzichtig zodat de schijfjes appel niet stuk gaan.
– Vet een ovenschaal in en leg er afwisselend een laag appels, een laag abrikozen en weer een laag appels in tot alles op is.
– Roer de overgebleven suiker met de vanillesuiker, kaneel en amandelen door elkaar en strooi dit mengsel over de appels/abrikozen. Giet ook de gesmolten boeter erover.
– Zet de schaal ongeveer 30 minuten in een voorverwarmde oven van 180 graden. Als de appels en abrikozen zacht zijn, is deze schotel goed. Mocht de bovenlaag te bruin worden, dek deze dan af met uminiumfolie. Serveer deze schotel lauwwarm als bijgerecht of als toetje. Het laatste smaak heerlijk met een bolletje vanille-ijs.
Stoofschotel van lamsvlees en honing
Omdat lamsvlees in veel joodse gezinnen met Rosj Hasjana op tafel komt en honing met Rosj Hasjana een must is om het zoete te benadrukken, volgt hier een combinatie van beide ingrediënten.
500 g lamslappen 1 theel. kaneel
1 grote ui peper en zout
100 g amandelen 2 eetl. honing
2 eetl. olie 1 eetl. sesamzaadjes
– Snijd het vlees in blokjes. Pel en snipper de ui. Hak de gepelde amandelen in niet te kleine stukjes.
– Verhit de olie in een braadpan en laat het vlees op een hoog vuur rondom bruin bakken.
– Voeg kaneel, peper en zout toe en zoveel lauw water tot het vlees net onderstaat. Laat het geheel afgedekt minstens 45 minuten stoven.
– Voeg daarna de honing, de helft van de amandelen en sesamzaadjes toe en laat alles nog een kwartietje zonder deksel sudderen.
– Rooster de overgebleven amandelen en sesamzaadjes in een droge koekenpan. Blijf er bij, want ze zijn bruin voor u het weet. Strooi ze voor het opdienen over het lamsvlees.
– Tot de garnering kunt u dit gerecht al van tevoren klaarmaken. Met gekookte aardappelen, rijst of couscous en een bak sla hebt u een heerlijke maaltijd.
Margriet Volders